Geel en de gezinsverpleging: ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar soms lijkt de link een beetje zoek. Waar je vroeger een hele rist "gasten" door de straat zag lopen, is dat vandaag al een heel pak minder. En waar je vroeger in één oogopslag kon zien of iemand "van de kolonie" was, is dat vandaag ook niet meer het geval. Met het standbeeld van de gezinsverpleging op de Markt, is er nog wel een symbolische aanwezigheid van de globaal gekende Geelse gezinsverpleging. En daar komt binnenkort een tweede aanknopingspunt (of -paal) bij.

Exit standbeeld gezinsverpleging?

Even terug naar 2010. toen werd gestart met de heraanleg van het marktplein in het kader van het stadsvernieuwingsproject Gheelodroom. Het plein, dat toen nog voornamelijk was ingevuld als kasseiparking, zou een vlak plein worden met een bomenrij over de volledige lengte. Maar voor het standbeeld van de gezinsverpleging, dat toen nog een plaatsje had op een verhoogd perkje, zou er geen plaats meer zijn op het moderne plein. Daarom werd er gezocht naar een meer eigentijds kunstwerk om de connectie te maken met de Geelse barmhartige traditie.

Uiteindelijk werd beslist om het standbeeld - onder protest van menig Gelenaar - niet zomaar te laten beschimmelen in de ene of andere uithoek of loods, maar toch weer een plaats te geven op de Markt. Maar inmiddels was de zoektocht naar een nieuw kunstwerk al vergevorderd.

Van roterende pijl naar telescopische zuil

Tijdens die zoektocht kwam men uit bij Kris Vleeschouwer, een kunstenaar die enkele jaren voorheen een kunstwerk bedacht voor de rotonde aan het kruispunt van de Ring met de Koning Albertstraat. Dit was een ronddraaiende wegwijzer, die in verbinding stond met het gebouw van het OPZ en sporadisch in de richting zou wijzen van alle Geelse gastgezinnen. Maar omdat deze rotonde even later plaats moest maken voor een met lichten geregeld kruispunt, zou die roterende pijl daar geen handig element meer geweest zijn. Maar deze historie is wel de aanleiding geweest om de kunstenaar op te vissen voor een nieuwe opdracht: de telescopische zuil.

Hoger, lager!

Dit dynamische kunstwerk bestaat uit een ronde zuil - bestaande uit 4 metalen buizen - met een maximale hoogte van 25 meter boven de grond. Dat is zowat de helft van de kerktoren en het dubbelle van een gebouw met 3 verdiepingen. Maar de hoogte varieert doorheen de dag. Sensoren die in de verschillende afdelingen van het OPZ hangen, meten de bewegingen in het gebouw. Deze data wordt via een algoritme omgezet naar een commando dat de zuil doet stijgen of dalen. Dat maakt dat de zuil plots de hoogte in kan gaan of kan dalen, naargelang de activiteit in het OPZ.

Bij weinig of geen activiteit zal de zuil op 3 tot 5 meter blijven staan, om veiligheidsredenen. Je zal het maar meemaken dat je je fiets vastlegt aan een "paaltje" om die een half uur later 25 meter hoger te vinden.

Het concept is eenvoudig, de uitwerking allerminst. De inhuldiging van de zuil was oorspronkelijk gepland tijdens de opening van de nieuwe Markt in april 2012. Maar toen het puntje bij het paaltje kwam, werd de deadline verschoven naar het najaar… van 2012. De combinatie van technische mogelijkheden,  esthetiek, veiligheid en andere onvoorziene omstandigheden hebben ervoor gezorgd dat het allemaal toch nog wat langer heeft geduurd. Maar nu komt er eindelijk schot in de zaak!

Stavaza

Vorige donderdag werd gestart met enkele voorbereidende werken. De put van 9 meter diep - die al voorzien werd bij de aanleg van de Markt, werd leeggepompt en er werden elektriciteitskabels gelegd naar de technische ruimte onder het plein. De constructie zelf bestaat momenteel nog uit enkele losse buizen. Die moeten nog een coating krijgen en samen met een katrolsysteem gemonteerd worden. Daarna volgen nog enkele testen bij het bedrijf dat instaat voor de montage. Als alles goed loopt, zou het kunstwerk nog voor de zomervakantie in werking moeten gesteld worden. De zomervakantie van 2018, wel te verstaan.

Quanta costa?

Een vaak gestelde vraag is: wat zal dit "speeltje" kosten? Dit werd in maart 2013 nog toegelicht op de gemeenteraad door toenmalig schepen Christoph Molderez: "De totale kostprijs van dit kunstwerk bedraagt € 187.051. Hiervan wordt € 52.000 via de stadskas gedragen (reeds besteed in de grondwerken van de markt). Het saldo wordt betaald via subsidies van derden."

En de naam?

Waar een kunstwerk doorgaans een om-over-na-te-denken naam krijgt (denk maar aan Jeukigjonglerend Schrilschrijlings Roerloosbuit) is de naam van de telescopische zuil: "Telescopische Zuil". En dat is een beetje eigen aan de kunstenaar, die zijn werken doorgaans gewoon noemt naar wat ze zijn. Natuurlijk zijn er al wel wat varianten in omloop. "De steel van Geel", om er maar een te noemen. Of de variant hierop die iets meer correleert met "De Tet van Turnhout". Misschien is het een idee om een wedstrijd te organiseren waarbij de Gelenaars zelf een naam kunnen verzinnen. Als beloning voor de beste naam krijgt de bedenker - naast eeuwige roem - een gratis ritje omhoog. Ik ben er zeker van dat de creativiteit van de Gelenaar een hoog niveau kan bereiken.

Voor mij mag "hij "Walter(ke)" gaan heten. Omdat hij groot en klein kan zijn en omdat de link naar hoger - lager nooit ver weg is. Hoe mag het kunstwerk van jou gaan heten? Plaats je suggestie op Facebook!

Kelder onder de Markt

Nog even over iets de kelder onder de Markt. Iedereen heeft er al wel eens overgelopen, maar er wellicht nooit bij nagedacht dat er zich onder het plein een technische ruimte bevindt. Hierin staan de sturing en de pompen van de fonteintjes en moet ook het brein van de telescopische zuil komen. Donderdag bleek na het openen van het luik dat de kelder vol water stond, met als gevolg dat de apparatuur vervangen moet worden. De eerste weken borrelt er nog geen fonteinwater op de Markt, vrees ik.